Những anh em cộng sự là dân trong nghề dẫn, tổ chức gameshow, team building cùng với Trưởng đều nhận định thế này:
- “Giọng của MC game như vũ khí của chiến binh ra trận, mất giọng như mất vũ khí chắc chắn bạn thua cuộc cho dù bạn chuẩn bị kỹ lưỡng về kế hoạch, chiến lược, chiến thuật đến đâu chăng nữa”
- “Làm team building outdoor, chúng tôi chỉ ngại hai điều: Trời mữa và mất giọng.”
- Nếu giọng anh được ví như điều khiển từ xa (remote TV), tuy hình dáng nhỏ bé nhưng có thể điều khiển cảm xúc vui tươi, trầm lắng, xúc động, gay cấn, nhiệt tình… của hàng trăm, hàng ngàn người.
- “Làm team building outdoor, chúng tôi chỉ ngại hai điều: Trời mữa và mất giọng.”
- Nếu giọng anh được ví như điều khiển từ xa (remote TV), tuy hình dáng nhỏ bé nhưng có thể điều khiển cảm xúc vui tươi, trầm lắng, xúc động, gay cấn, nhiệt tình… của hàng trăm, hàng ngàn người.
Các dấu hiệu phá giọng thường gặp.
Trước khi biết “chữa bệnh”, ta cần phải biết “bắt bệnh”
Trước khi biết “chữa bệnh”, ta cần phải biết “bắt bệnh”
1 – Gào thét hô hét vô phương pháp.
Trong các cuộc vui chơi, rất dễ nhận thấy những tiếng hô, hét, cổ vũ, “tranh cãi” đến mức khản cả cổ. Còn người làm MC game cũng rất dễ bị khản cổ chỉ sau 1h dẫn. Bởi vì:
- Bạn nói liên tục và nói nhiều
- Bạn phải nói to hơn mức thông thường, cho dù bạn nói chay hoặc nói qua MIC, âm thanh lớn. Vì tâm lý lúc đó chứ không phải vì người chơi không nghe được rõ.
- Bạn nói bằng “giọng ngoài” như bạn nói chuyện thông thường.
- Bạn lấy hơi từ phổi chứ không phải từ bụng.
- Bạn không biết ngừng nghỉ đúng lúc hoặc uống nước matxa giọng.
Trong các cuộc vui chơi, rất dễ nhận thấy những tiếng hô, hét, cổ vũ, “tranh cãi” đến mức khản cả cổ. Còn người làm MC game cũng rất dễ bị khản cổ chỉ sau 1h dẫn. Bởi vì:
- Bạn nói liên tục và nói nhiều
- Bạn phải nói to hơn mức thông thường, cho dù bạn nói chay hoặc nói qua MIC, âm thanh lớn. Vì tâm lý lúc đó chứ không phải vì người chơi không nghe được rõ.
- Bạn nói bằng “giọng ngoài” như bạn nói chuyện thông thường.
- Bạn lấy hơi từ phổi chứ không phải từ bụng.
- Bạn không biết ngừng nghỉ đúng lúc hoặc uống nước matxa giọng.
2 – Nước lạnh – kẻ phá hoại giọng nhanh nhất.
Nếu bạn uống lạnh, nước đá, bia đặt trong tủ lạnh, trà đá… bạn rất dễ bị viêm họng. Lúc đó, cổ họng bạn bị tổn thương, chỉ cần bạn nói đã thấy khó chịu chứ chưa kể đến lúc phải hô hét vui chơi.
Nhưng khổ nỗi thay! Anh em trong nghề game lại thường mắc lỗi này nhất. Đó là sau mỗi cuộc gameshow, mọi người hoạt động rất mạnh, ra nhiều mồ hôi và nóng cơ thể, ai cũng nghĩ được uống một cốc nước mát sẽ làm dịu lại cơn nóng. Tuy nhiên, bạn vừa dẫn xong, viêm mạc thanh quản rất mỏng và đỏ (trạng thái yếu) nếu uống nước lạnh vào, bạn vô tình tiếp tay cho kẻ phá hoại giọng của bạn.
Nếu bạn uống lạnh, nước đá, bia đặt trong tủ lạnh, trà đá… bạn rất dễ bị viêm họng. Lúc đó, cổ họng bạn bị tổn thương, chỉ cần bạn nói đã thấy khó chịu chứ chưa kể đến lúc phải hô hét vui chơi.
Nhưng khổ nỗi thay! Anh em trong nghề game lại thường mắc lỗi này nhất. Đó là sau mỗi cuộc gameshow, mọi người hoạt động rất mạnh, ra nhiều mồ hôi và nóng cơ thể, ai cũng nghĩ được uống một cốc nước mát sẽ làm dịu lại cơn nóng. Tuy nhiên, bạn vừa dẫn xong, viêm mạc thanh quản rất mỏng và đỏ (trạng thái yếu) nếu uống nước lạnh vào, bạn vô tình tiếp tay cho kẻ phá hoại giọng của bạn.
3 – Rượu – kẻ phá hoại giọng bí hiểm.
Tại sao lại là rượu? Vì Tùng đi tổ chức team building cho nhiều doanh nghiệp, tổ chức. Khách hàng mời rượu trong các bữa ăn là chuyện bình thường. Vì sự nhiệt tình, vui và tạo lập các mối quan hệ nên anh chị em team builder thường nhận lời uống rượu. Nhưng bạn có thể không để ý rằng rượu phá giọng bạn hơn cả nước đá. Rượu làm mềm từng thớ thịt, chỉ qua một bữa uống và sau đó nói nhiều bạn bị yếu giọng ngay tức thì.
Tại sao lại là rượu? Vì Tùng đi tổ chức team building cho nhiều doanh nghiệp, tổ chức. Khách hàng mời rượu trong các bữa ăn là chuyện bình thường. Vì sự nhiệt tình, vui và tạo lập các mối quan hệ nên anh chị em team builder thường nhận lời uống rượu. Nhưng bạn có thể không để ý rằng rượu phá giọng bạn hơn cả nước đá. Rượu làm mềm từng thớ thịt, chỉ qua một bữa uống và sau đó nói nhiều bạn bị yếu giọng ngay tức thì.
Những phương pháp luyện giọng, giữ giọng khỏe.
1- Nguyên tắc vàng: Lấy hơi từ bụng – nói bằng giọng vòm cộng minh.
Bước 1: Tập lấy hơi từ bụng.
Trước tiên đặt 2 tay lên ngực và bụng để xem cách hít thở sâu bình thường như thế nào. Thông thường khi hít vào thì ngực căng ra nhưng bụng lại hơi co lại, khi thở ra thì ngực xẹp xuống và bụng lại hơi phình ra.
Bước 1: Tập lấy hơi từ bụng.
Trước tiên đặt 2 tay lên ngực và bụng để xem cách hít thở sâu bình thường như thế nào. Thông thường khi hít vào thì ngực căng ra nhưng bụng lại hơi co lại, khi thở ra thì ngực xẹp xuống và bụng lại hơi phình ra.
Sau đó chủ động dùng ý chí để điều khiển hơi thở, khi hít vào thì cùng lúc cố dồn khí xuống vùng bụng
Lúc đó khi hít sâu, ngực hơi căng 1 chút, còn bụng căng nhiều hơn, khi thở ra thì bụng xẹp xuống và ngực cũng xẹp xuống 1 chút.
Động tác này trong phim chưởng gọi là “vận khí vào đan điền“. Và nếu bạn đã từng tập Thiền định hoặc Yoga bạn sẽ thấy quen thuộc.
Bạn luyện lấy hơi bằng bụng trong khoảng 30 ngày sẽ tạo lập được thói quen.
Lúc đó khi hít sâu, ngực hơi căng 1 chút, còn bụng căng nhiều hơn, khi thở ra thì bụng xẹp xuống và ngực cũng xẹp xuống 1 chút.
Động tác này trong phim chưởng gọi là “vận khí vào đan điền“. Và nếu bạn đã từng tập Thiền định hoặc Yoga bạn sẽ thấy quen thuộc.
Bạn luyện lấy hơi bằng bụng trong khoảng 30 ngày sẽ tạo lập được thói quen.
Bước 2: Luyện mở vòm cộng minh (khoang miệng)
Khi phát âm, bạn cố gắng mở to vòm miệng để hơi từ bụng cộng hưởng bên trong khoang miệng, tạo nên tiếng vang. Sử dụng vòm cộng minh sẽ giúp cho bạn không phải cố gắng lên giọng bằng dây thanh quản, đỡ bị khản tiếng.
Khi phát âm, bạn cố gắng mở to vòm miệng để hơi từ bụng cộng hưởng bên trong khoang miệng, tạo nên tiếng vang. Sử dụng vòm cộng minh sẽ giúp cho bạn không phải cố gắng lên giọng bằng dây thanh quản, đỡ bị khản tiếng.
Khi luyện cách sử dụng vòm cộng minh, cố gắng phát âm to và tròn chữ, chậm và vang.
Sau đó thay đổi cao độ, phát âm từ các âm trầm tới âm bổng.
Sau đó thay đổi cao độ, phát âm từ các âm trầm tới âm bổng.
Thời gian đầu chưa dùng quen, bạn kiểu gì cũng dùng nhầm bằng cách phát âm dựa chủ yếu vào cổ họng và dây thanh quản, dẫn tới khản tiếng. Khản tiếng tức là cổ họng và dây thanh quản của bạn đang bị tổn thương nhẹ, lúc đó tránh cố quá sức, sẽ ảnh hưởng tới chất giọng sau này.
Tuy nhiên sau đó, khi phải phát âm to, cơ thể sẽ tự lựa, thêm vào đó là sự điều khiển cho chủ ý từ não, để sử dụng vòm cộng minh một cách hiệu quả.
Bạn tập lấy hơi từ bụng và sử dụng vòm cộng minh là đã cải thiện được giọng nói rất nhiều. Còn mấy bài tập nâng cao hơn nữa, thiết nghĩ nó cần cho những dân chuyên nghiệp, đưa vào đây khéo bạn tẩu hỏa nhập ma
2 – Mát xa giọng với nước mỗi buổi sáng
Bí quyết này Tùng thường làm vào mỗi buổi sáng như một thói quen.
Cách 1: Bạn lấy 1 chậu nước sạch và đầy sau đó úp mặt vào đó và mở miệng ra cho nước vào khoang miệng rồi hô vang: A….AAAAAAA!
Cách 2: Bạn uống 1 cốc nước lọc nhưng không phải nuốt mà để trong khoang miệng, rồi ngửa mặt lên trời cho nước xuống tương đối sâu đến phần cổ họng và cũng hô vang A….AAAAAA!!
Bí quyết này Tùng thường làm vào mỗi buổi sáng như một thói quen.
Cách 1: Bạn lấy 1 chậu nước sạch và đầy sau đó úp mặt vào đó và mở miệng ra cho nước vào khoang miệng rồi hô vang: A….AAAAAAA!
Cách 2: Bạn uống 1 cốc nước lọc nhưng không phải nuốt mà để trong khoang miệng, rồi ngửa mặt lên trời cho nước xuống tương đối sâu đến phần cổ họng và cũng hô vang A….AAAAAA!!
3 – Tập giọng hằng ngày với nhạc đỏ, nhạc hùng ca
Thường xuyên hát nhạc đỏ các bài: Sông Đắc Krong mùa xuân về, Việt Nam quê hương tôi, Lá đỏ… để tập giọng ngân vang và một cảm nhận sự hùng tráng mạnh khỏe của bài hát.
Thường xuyên hát nhạc đỏ các bài: Sông Đắc Krong mùa xuân về, Việt Nam quê hương tôi, Lá đỏ… để tập giọng ngân vang và một cảm nhận sự hùng tráng mạnh khỏe của bài hát.
4 – Cơ thể khỏe mạnh – giọng bạn khỏe mạnh. Hãy tập thể dục, thể thao hằng ngày. Người ốm yếu không có một giọng nói khỏe
5 – Nghỉ dưỡng sức điều độ. Đừng quá ham dẫn mà vắt kiệt sức của mình, hãy chia sẻ cho cộng sự cùng dẫn và nghỉ dưỡng sức
6 – Hạn chế uống nước lạnh và rượu trong phạm vi 3 ngày nếu bạn có chương trình dẫn.
7 – Ngậm chanh muối để chữa khản cổ
Nếu giọng bạn bị khản, viêm họng, tổn thương hãy ngậm chanh lát mỏng, trộn với muối trắng. Bạn đặt sâu lát chanh mỏng vào trọng họng ngậm 15 phút lại thay lát khác.
Trên đây là những chia sẻ kinh nghiệm của Trưởng về cách luyện giọng, giữ giọng và chữa giọng dành cho MC gameshow, team builder, coach, diễn giả, hướng dẫn viên du lịch cũng như những bạn mong muốn cải thiện giọng của mình.
Bài viết có tổng hợp một số kinh nghiệm của cộng sự và tài liệu trên internet.